آموزش تنظیم سیستم صوتی هیئت – گام به گام

هیئت‌ها در ماه محرم محفلی برای برگزاری مراسم مذهبی و جاری‌ شدن احساس، ایمان و همدلی است. در میان این مراسم‌ها کیفیت صدا نقش مهمی دارد. صدایی که باید واضح و شورآفرین باشد و بی‌هیچ خللی دل‌های شنوندگان را بلرزاند. اما در پس این صدای باکیفیت، دانش فنی، انتخاب تجهیزات درست و تنظیمات دقیق وجود دارد که از یک هیئت ساده، مجلسِ اثرگذار و گیرایی می‌سازد. ما در این مقاله قصد داریم صفر تا صد تنظیم سیستم صوتی هیئت را آموزش دهیم. در ادامه با ما همراه باشید.

 

متأسفانه بسیاری از هیئت‌ها، به‌دلیل نداشتن آگاهی کافی از سیستم‌های صوتی، با مشکلاتی مانند نویز، فیدبک، ناهماهنگی صدا در بخش‌های مختلف فضا یا افت کیفیت میکروفن مداح روبه‌رو هستند. این مقاله، تلاشی است برای پاسخ به این نیاز؛ آموزش مرحله‌ به ‌مرحله‌ی طراحی، نصب، تنظیم و استفاده‌ی صحیح از سیستم صوتی هیئت.

در ادامه، به‌زبان ساده و کاربردی، با اجزای اصلی یک سیستم صوتی حرفه‌ای آشنا می‌شویم، نکات مهم در نصب و تنظیم آن را بررسی می‌کنیم، و با معرفی راهکارهایی عملی، به هیئت‌داران کمک می‌کنیم تا بهترین کیفیت صدا را تجربه کنند.

معرفی اجزاء سیستم صوتی هیئت

برای اینکه بتوانید یک سیستم صوتی حرفه‌ای راه‌اندازی کنیم  و تنظیم سیستم صوتی هیئت را به درستی انجام دهیم، باید ابتدا اجزاء آن را به خوبی بشناسیم و نقش هر یک را در بهبود کیفیت صدا بدانیم.

1-میکروفون مناسب مداحی

میکروفن‌ها نقطه شروع در سیستم صوتی هیئت هستند. صدای مداح و سخنران و حتی جمعیت از طریق این دستگاه دریافت می‌شود و به سیگنال الکتریکی تبدیل می‌شود. برای انتخاب بهترین میکروفون برای مداحی باید به مواردی مانند آمپدانس، فرکانس تحت پوشش، نوع مبدل و الگوی صدابرداری دقت داشت. بهترین میکروفون برای یک مداح میکروفون داینامیک است که در دو مدل کلیددار و بدون کلید تولید می‌شود. میکروفون‌های بدون کلید نویز کمتری دارند و بهتر است این مورد را برای سیستم صوتی هیئت خود انتخاب کنید. برای استفاده از میکروفن های خازنی بهتر است از برق فانتوم استفاده کنید.

2-میکسر یا پاور میکسر

میکسر دستگاه پردازش صدا است و کار پردازش و تقویت صدا را انجام می‌دهد. پاور میکسرها در واقع میکسرهای پاوردار هستند. اغلب هیئت‌ها از پاورمیکسر استفاده می‌کنند که هم میکسر و هم آمپلی فایر را یکجا در خود جای داده است. پاور میکسرها کار کنترل و تقویت حجم صدا، تنظیم افکت و اکولایزر، مدیریت روردی‌های متنوع میکروفن، موبایل بلندگو و لپ تاپ را برعهده دارد.

از جمله پاور میکسرهای محبوب برای هیئت‌های بزرگ پاور میکسر و میکسر دایناکورد Dynacord و پاور میکسر جاسکو Jasco است. ما در یک مقاله جداگاه به نحوه تنظیم این دستگاه پرداخته‌ایم. برای اطلاعات دقیق‌تر می‌توانید این مقاله را مطالعه نمایید.

3-باند هیئت

همانطور که می‌دانید باند هیئت مسئول پخش صدا در فضای مسجد یا حسینیه را دارد. انتخاب نوع بلندگو بسته به محیط که سربسته است یا فضای باز متفاوت است. انواع باندهای مناسب برای هیئت می‌توان به باند اکتیو، باند پسیو و بلندگو شیپوری اشاره کرد.

نکته قابل ذکر این است که نحوه چیدمان باند در هیئت اهمیت زیادی دارد. زیرا جایگذاری بلندگو باید به گونه‌ای باشد که صدا بدون فیدبک و با وضوح در تمام بخش‌های هیئت شنیده شود. بنابراین نحوه چیدمان باندها در تنظیم سیستم صوتی هیئت بسیار موثر است.

4-کابل کشی و اتصالات

اغلب مشکلات صوتی از قبیل نویز و فیدبک صدا در هیئت ناشی از کابل کشی غیر استاندارد و غیر تخصصی است. کیفیت کابل، قطر کابل و نحوه اتصال بلندگوها به آمپلی فایر و دیگر تجهیزات مانند میکسر و نحوه اتصال میکروفن بیسیم به باند همگی در کیفیت صدای خروجی موثر هستند.

چند نکته مهم: از کابلهای شیلددار برای جلوگیری از نویز و از کانکتورهای XLR برای اطمینان از اتصالات و کاهش افت کیفیت صدا، استفاده کنید.

5- منبع تغذیه و برق اضطراری

در هیئت‌های بزرگ استفاده از منبع برق پایدار بسیار مهم است. برای این امر؛ استفاده از UPS ها یا موتور برق در صورت قطعی برق شهری که این روزها بیشتر شاهد آن هستیم برای جلوگیری از آسیب رسیدن به تجهیزات را توصیه می‌کنیم. همچنین با قطع برق و نبودن منبع جایگزین صدا قطع خواهد شد و دیگر به گوش همه حضار نخواهد رسید و ممکن است با نارضایتی مردم و ترک عزاداران مواجه شوید.

 

 

چیدمان و نحوه نصب و تنظیم سیستم صوتی هیئت

اگر برای اولین بار است که می‌خواهید سیستم صوتی هیئت را راه‌اندازی کنید و یا می‌خواهید کیفیت صدای بهینه را از سیستم صوتی خود خروجی بگیرید در ادامه با آموزش نصب و تنظیم سیستم صوتی هیئت با ما همراه باشید.

 

گام اول: اتصال تجهیزات به یکدیگر

قبل از هر چیز برای داشتن یک سیستم صوتی حرفه‌ای باید تجهیزات را به درستی به یکدیگر متصل کنیم.

1- اتصال میکروفون به میکسر

در این مرحله برای اتصال میکروفن باسیم به میکسر از کابل XLR استفاده کنید. به این ترتیب که کانکتور نر XLR را به میکروفن و کانکتور ماده را به ورودی INPUT میکسر متصل کنید. اگر از میکروفن خازنی استفاده می‌کنید توجه داشته باشید که حتما دکمه فانتوم پاور را روی میکسر روشن کنید.

2- اتصال خروجی میکسر به بلندگو

 در این بخش باید دقت داشته باشید که بلندگوی شما از چه نوع اکتیو یا پسیو است. اگر بلندگو اکتیو است بهتر است از میکسر استفاده کنید و اگر باند پسیو است از پاور میکسر. زیرا باندهای پسیو نیاز به آمپلی فایر جداگانه دارند و پاور میکسرها در واقع میکسرهای پاور دار هستند و نیاز به آمپلی فایر جداگانه ندارید.

در هر صورت اگر از پاورمیکسر در سیستم صوتی هیئت استفاده می‌کنید بلندگو پسیو را به خروجی SPEAKER OUT یا MAIN OUT متصل کنید و بلندگو اکتیو را از ورودی LINE-IN به خروجی LINE-OUT یا MAIN-OUT پاور میکسر متصل کنید.

3- اتصال دستگاه‌های جانبی

در این مرحله برای پخش صدای پس زمینه از موبایل یا لپ تاپ از کابل AUX به ورودی LINE میکسر استفاده کنید و حتما قبل از پخش صوت حجم صدا را کنترل کنید و کم کم به حالت دلخواه نزدیک کنید.

نکته مهم: قبل از روشن کردن همه دستگاه‌، حتما ابتدا کابلها را متصل و دبل چک کنید تا از آسیب رسیدن به تجهیزات جلوگیری شود.

 

گام دوم: نحوه چیدمان تجهیزات در هیئت

نحوه چیدمان تجهیزات در هیئت‌ها بسته به فضای آن متفاوت است. شما باید بدانید که چه مدل چیدمانی برای فضای شما مناسب است.

بلندگوها

نحوه چیدمان بلندگو‌ها با توجه به شکل هندسی محیط، سربسته یا باز بودن، ارتفاع سقف، جمعیت حاضر و … متفاوت است. ما در یک مقاله جداگانه به نحوه چیدمان باند در هیئت پرداخته‌ایم. نکته مهم این است که بلندگوها نباید روبه روی میکروفن قرار بگیرند زیرا باعث فیدبک و صدای سوت آزاردهنده می‌شود.

میکسر یا پاورمیکسر

این تجهیزات باید در نزدیکی مداح یا سخنران قرار گیرد و یک شخص متخصص، تنظیمات آن را کنترل کند. این تنظیمات باید با توجه به صدای سخنران و صدای محیط انجام شود.

کابل کشی

کابلها یکی از مهمترین اجزاء سیستم صوتی هستند که با توجه به اهمیت آنها نباید در مسیر عبور و مرور حاضرین قرار بگیرد زیرا باعث خوردگی و سایش سیم‌ها و احتمال اتصالی آنها بهم بالا می‌رود. بهتر است با استفاده از چسب کابل‌ها روی دیوار فیکس شوند.

 

گام سوم: تنظیم سیستم صوتی هیئت

برای اینکه بتوانید از بهترین خروجی را داشته باشید باید بتوانید تنظیم سیستم صوتی هیئت را به درستی و کاملا حرفه‌ای انجام دهید.

1-تنظیمات ابتدایی میکسر

بعد از نصب تجهیزات نوبت به تست اولیه و روشن کردن آنها می‌رسد. برای تنظیمات اولیه اول باید از اتصال صحیح انها مطمئن شوید. سپس همه ولوم‌های میکسر را روی صفر بگذارید و ابتدا میکسر یا پاورمیکسر را روشن و سپس بلندگوها را روشن کنید. اینکار باعث می‌شود که بلندگوها سوت نکشند و به انها آسیب جدی وارد نشود.

به تدریج ولوم MAIN و سپس ولوم کانال میکروفن را بالا بکشید تا جایی که هیچ نویز یا صدای غیرعادی شنیده نشود. حالا توسط میکروفن صدای مداح یا سخنران را تست کنید و با استفاده از دکمه GAIN و اکولایزر EQ یک صدای شفاف بسازید.

ما در یک مقاله جداگانه نحوه کار با میکسر صدا را توضیح داده ایم. می‌توانید برای یادگیری حرفه‌ای کار با میکسر صدا این مقاله را مطالعه نمایید.

همچنین نحوه تنظیم میکسر دایناکورد صفر تا صد را در یک مقاله برای شما عزیزان جمع آوری کرده ایم.

 

گام چهارم: آموزش تنظیم افکت و اکولایزر برای صدای مداح

یکی از مهمترین قسمتهای تنظیم سیستم صوتی هیئت، آموزش کار با اکولایزر و افکت‌هاست. این تنظیمات اگر به درستی انجام شود صدای خروجی بسیار تاثیرگذار و بی نقص خواهد بود.

اکولایزر EQ

اگر نمی‌دانید اکولایزر چیست و چه کاربردی دارد بهتر است قبل از تنظیمات این بخش راجع به آن کمی دانش بیشتری کسب کنید تا بتوانید به راحتی از آن استفاده کنید. اکولایزر در واقع به بهبود کیفیت صدای میکروفن کمک می‌کند. هر کانال معمولا سه باند اصلی دارد:

High بالا: شامل صداهای تیز و زیر هستند. برای تنظیم این قسمت بهتر است کمی ولوم آن را افزایش دهید و برای مثال روی ساعت 2 (مانند عقربه‌های ساعت وقتی ساعت 2 را نشان می‌دهد) بگذارید.

Mid یا میانی: بخش میانی و معمولا جنس واقعی صدا است. سعی کنید این بخش را زیاد دستکاری نکنید و روی حالت نرمال یا کمی پایین‌تر روی حالت عقربه‌های ساعت 12 یا 11 تنظیم کنید.

Low یا پایین: شامل صداهای بم و ضخیم هستند. این بخش بسته به فضای شما باید کم کم زیاد شود و با تجربه شنیداری خود تنظیم کنید. در اکثر مواقع روی حالت عقربه‌های ساعت (1) تنظیم می‌گردد اما شما با توجه به تجربه و خروجی که حاصل می‌شود می‌توانید به تدریج ان را کم یا زیاد کنید.

ما در یک مقاله جداگانه بهترین تنظیم اکولایزر برای مداحی را به طور کامل توضیح دادیم میتوانید برای اطلاعات بیشتر و دقیق‌تر نسبت به تنظیم سیستم صوتی هیئت به این مقاله مراجعه نمایید.

 

 

افکت (Reverb یا Echo)

افکت باعث می‌شود صدا احساسی‌، عمیق و حرفه‌ای‌ شنیده شود. برای ایجاد تنظیمات افکت باید مراحل زیر را انجام دهید:

• ابتدا دکمه افکت کانال میکروفن را روی میکسر یا پاور میکسر فعال کنید.
• نوع افکت را انتخاب کنید. اغلب پاورمیکسرها دارای hall reverb یا افکت طنین در فضای بسته، delay یا افکت تاخیر در صدای مداح یا ذاکر و افکت plate یا صدای پهن و ملایم هستند.

در مداحی‌ها اغلب از افکت دیلی یا تاخیر انعکاس صدا استفاده می‌شود که چندین پارامتر دارد مثل سرعت پخش تکرارها speedT تعداد تکرارها feedback و مدت زمان تاخیر بین تکرارها time این افکت‌ها با توجه به اینکه میکروفن مداح است یا ذاکر و نوع مداحی و سخنرانی تنطیم می‌شود.

افکتهای hall reverb صدا را کمی گنگ می‌کند و در اصطلاح انگار داخل حمام می‌پیچد. این افکت دارای پارامترهای large hall و small hall می‌باشند. با توجه به تجربه خود و فضایی که هستید از لحاظ ارتفاع سقف و اکوستیک بودن فضا می‌توانید این افکت‌ها را تنظیم کنید.

نکته مهم: میزان افکت را زیاد نکنید زیرا باعث نا مفهوم شدن صدای مداح می‌شود.

پیشنهاد می‌شود برای تنظیم سیستم صوتی هیئت ؛ از افکت hall باشدت کم به همراه تنظیم دقیق delay برای هماهنگی با ریتم نوحه استفاده کنید.

 

گام پنجم: آموزش صدابرداری هیئتی یا ضبط صدای مراسم هیئت

ضبط صدای مراسم هیئت و صدابرداری هیئتی به صورت حرفه‌ای همیشه یکی از دغدغه‌های برگزارکنندگان مراسم عزاداری بوده است. در ادامه ما به نحوه صدابرداری مراسم هیئت می‌پردازیم.

روش اول: ضبط صدا بصورت مستقیم از میکسر

این روش حرفه‌ای برای صدابرداری هیئتی است. اگر میکسر یا پاورمیکسر شما خروجی REC OUT یا LINE OUT دارد می‌توانید ان را به یک دستگاه ضبط صدا یا لپ‌تاپ متصل کنید. در این روش صدا بدون نویز و با کیفیت ضبط می‌شود و شما کنترل کامل روی میزان کیفیت ان دارید.

نکته مهم: حجم صدا را زیاد نکنید تا صدا کلیپ نشود.

روش دوم: ضبط از خروجی هدفون یا بلندگو

این روش بسیار ساده و ابندایی است و برای میکسرهایی مناسب است که خروجی‌های ذکر شده را ندارند. در این صورت شما باید از خروجی هدفون استفاده کنید. توجه داشته باشید که کیفیت صدا در این روش کمتر خواهد شد.

تنظیمات پیشنهادی برای ضبط صدا در هیئت

• بهتر است فرمت ضبط صدا WAV تنظیم کنید.
• سطح صدا از قبل تست کنید که صدا بیش از حد پایین یا بیش از حد بلند نباشد.
• میکروفن را نزدیک به منبع صدا و دور از بلندگوها قرار دهید.
• در مراسمات مذهبی و برای صدابرداری حرفه‌ای از هیئت، صدای میکروفن مداح از میکسر ضبط می‌شود و یک میکروفن محیطی هم برای ضبط صدای جمعیت و فضا استفاده می‌شود و در یک نرم افزار میکس می‌شوند.

 

گام ششم: رفع عیب‌های رایج در تنظیم سیستم صوتی هیئت

پس از تنظیم و آموزش کار با سیستم صوتی هیئت نوبت به عیب‌یابی و رفع آنها می‌رسد. مشکلات رایج در سیستم صوت هیئت‌ها؛ صدای نویزدار، قطع و صولی صدا، فیدبک و سوت کشیدن بلندگوها هستند.

نویز و همهمه محیط در صدای خروجی

علت این مشکل در سیستم صوتی می‌تواندکابل‌های غیر استاندارد یا آسیب‌دیده، استفاده همزمان از چند منبع تغذیه، اتصال غیر استاندارد کانکتورها باشد. راه‌های رفع ان استفاده از کابلهای باکیفیت با قطر مناسب و کابلهای شیلددار و جداکردن کابل برق و سیگنالها از مسیرهای موازی می‌باشد.

فیدبک یا سوت کشیدن

یکی از دلایل سوت کشیدن بلندگوها چیدمان نادرست آنها نسبت به میکروفن است این مشکل با جابه‌جایی بلندگوها رفع می‌شود. از دیگر علل ایجاد فیدبک افزایش بیش از حد ولوم GAIN یا افکت و تنظیم اشتباه اکولایزر و تقویت بیش از حد فرکانسهای بالا است.

ما در یک مقاله جداگانه علت سوت کشیدن بلندگوها و 7 راه رفع آن را برای شما آماده کرده‌ایم در صورت نیاز به مطالعه بیشتر می‌توانید به این مقاله مراجعه نمایید.

قطع و وصل شدن صدای مداح

قطع و وصل شدن صدای مداح می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد از جمله: قطع یا شل شدن کابلها، فعال شدن دکمه میوت MUTE و وجود مشکلاتی در تنظیمات پاورمیکسر یا بلندگوها است. برای رفع این مشکلات باید به ترتیب هر یک از احتمالات را بررسی کنید و تست کنید. ابتدا از کابلها شروع کنید، سپس دکمهMUTE در میکسر و در آخر با یک منبع صوتی دیگر صدا را تست کنید.

 

 

نکات طلایی برای داشتن صدایی حرفه‌ای در هیئت

• قبل از هر مراسم، حتماً صدابرداری را تست کنید؛ حتی اگر تجهیزات همیشه ثابت هستند، کوچک‌ترین تغییر می‌تواند باعث فیدبک یا نویز شود.
• اگر از میکروفن بی‌سیم استفاده می‌کنید، باتری نو بگذارید و در صورت امکان از فرکانس‌هایی استفاده کنید که نویز محیطی کمتری دارند.
• همیشه یک کابل یدک همراه داشته باشید. قطعی کابل در لحظه مراسم می‌تواند یک فاجعه باشد.
• از افراد باتجربه کمک بگیرید. اگر در تنظیم افکت یا اکولایزر مشکل دارید، حتی مشاوره کوتاه با یک صدابردار حرفه‌ای می‌تواند کیفیت صدای شما را متحول کند.
• صدا را طوری تنظیم نکنید که فقط خودتان خوب بشنوید. جایگاه مداح با بخش‌های دیگر مجلس فرق دارد؛ پس از کسی از میان جمعیت هم بازخورد بگیرید.
• برای محیط‌های باز، حتماً از بلندگوهای مناسب فضای باز استفاده کنید. اسپیکرهای معمولی خانگی یا سقفی پاسخگوی این فضا نیستند.
• افکت را همیشه متعادل نگه دارید. افکت بیش از حد، صدای مداح را غیرشفاف، مصنوعی و خسته‌کننده می‌کند.

 

پکیج سیستم صوتی هیئت از اقتصادی تا حرفه‌ای

اگر به ‌دنبال خرید پکیج سیستم صوتی هیئت هستید، ویس‌کده به‌عنوان یک مرجع تخصصی در حوزه تجهیزات صوتی، مجموعه‌ای از پکیج‌های آماده و تست‌شده را برای شما فراهم کرده است. اگر به‌دنبال یک سیستم صوتی ساده برای مراسم‌های مذهبی خانگی هستید یا می‌خواهید سیستم صوتی هیئت‌های بزرگ و حرفه‌ای راه‌اندازی کنید، می‌توانید از مشاوره رایگان، ضمانت اصالت کالا و راهنمای نصب ویس‌کده استفاده کنید. این پکیج‌ها بصورت کارشناسی شده با توجه به متراژ فضای شما اماده شده‌اند اما با توجه به نیاز شما قابل تغییر هستند.

برای خرید انواع پکیج سیستم صوتی کافی است وارد سایت ویس‌کده شوید، مدل مناسب خود را انتخاب کنید و با اطمینان خرید کنید؛ می‌توانید برای نصب و راه اندازی این سیستم صوتی با مشاوران ما با شماره 02191692311 تماس بگیرید تا شما را برای خرید و تنظیم سیستم صوتی هیئت راهنمایی کنند و یا سفارش شمار را ثبت نمایند.